13 Temmuz 2012 Cuma

Varis - Sonuncu Ölən Ümidlərdir

      Bu kitab oxumağa başlamadan məni maqnit kimi çəkirdi, amma hər dəfə nə isə rəfdən onu seçməyimə mane olurdu. Nədənsə uzun müddətdir sahib olduğum bu kitaba hər dəfə gözüm sataşanda “Dayan, hələ həmin vaxt deyil!” cümləsi səslənirdi qulaqlarımda...Qəribə olsa da, bəlkə də kitab ona olan marağımı hiss etmişdi :) Ona görə də sadəcə oxumaq həvəsi ilə başladığım kitablar sırasına daxil olmaq istəməyərək səbrlə oxunacağı günü gözləyirdi rəfin bir küncündə.. Və nəhayət o an gəldi. Bütün problemlərdən – imtahan həyəcanı, semestr balları, günlük streslərdən qurtulub kitabımı əlimə aldım. Bu sadəcə tətildə vaxtımı dəyərləndirmək, əsər haqqında məlumat qazanmaq üçün atılmış addım deyildi. Bəlkə də, ədəbiyyata olan vurğunluğumdan yaranmış bir hiss idi. Düşünürdüm, hətta əmin idim ki, bu, indiyə qədər oxuduğum fərqli dillərdə, fərqli üz qabıqlarına malik olan kitablardan fərqlənəcək. Elə buna görə də ona sərf etmək üçün ideal vaxtı gözləmişdim. Oxumağa başlamadan ətrafımdakı insanların nə düşündüklərini öyrənmək mənim üçün hər zaman maraqlı olur. Bir dostumun “ 2 saata bitirdim, elə də maraqlı deyil.”, digərinin “Əvvəli gözəl başlamışdı, amma sonluğu xəyal qırıqlığı oldu.” kimi fikirləri belə kitabın sehrinə inamımı azalda bilmədi.
     İlk öncə, İsmayıl Şıxlının müəllif haqqında dediyi sözlər... Görəsən bitirəndə mən də onunla razılaşa biləcəyəm mi? deyə düşündüm. Və budur 13.07.2012 saat 1:27 a.m. bitirdim.. Varislə tanışlığım elə onun ilk kitabı ilə oldu. Doğrudan da kitab inanılmaz sehrə malik idi, altıncı hissim bu dəfə də məni yanıltmadı. Ən sevdiyim kitablar sırasında yerini aldı. Varis Yolçiyev kimi bir ədəbiyyatçıya sahib olduğumuz üçün fəxr edirəm. Deməli, ədəbiyyatımız yaxşı əllərdədir.
   Film sahəsində çalışanlar duyğuları çatdırmaqda yazıçılardan daha şanslıdır deyə düşünürəm. İzləyiciyə təsir etmək üçün tək silahları söz deyil; jest, mimika və mühit vasitəsilə bu təsiri gücləndirə bilərlər, alternativləri çoxdur. Amma yazıçının əlində tək variant – söz var. O, sözdən maksimum dərəcədə istifadə etməli, əlində olan tək silahla daha güclü rəqiblə mübarizə aparmalıdır. Bunu yalnızca öz gücünə inananlar edir, Varisin isə belə sənətkarlardan olduğuna şübhə yoxdur. Bu müəllif əlindəki silahın hər sirrini o qədər gözəl bilir ki, tərəddüd etmədən mübarizəyə qoşulur. Nəticə də məlumdur. Film izləyərkən aldığım həzzi, keçirdiyim hissləri oxuyarkən yaşadığım ən gözəl kitablardan biri oldu. Oxunduğu zaman film effekti yaradan əsərlər azdır. Onlardan biri olaraq “Sonuncu Ölən Ümidlərdir” mütaliə zamanı hadisələri canlandırma bacarığından asılı olmayaraq hər oxuyuca dərindən təsir edir. “Kitab oxumağın vaxtı yetişdi.” şüarı ilə işıq üzü görən bu kitab son illərin kitab göstəricilərindən də aydın olduğu kimi bir çoxlarında mütaliəyə maraq oyadıb.
     Əsər təkcə sadə anlaşıqlı dili ilə deyil, hər hissənin əvvəlində verilən kitaba ayrı bir rəng qatan şeir parçaları ilə də məni valeh etdi. Bir çox oxucu sonunu bəyənməsə belə mənə görə yazıla biləcək ən gözəl sonluqdur. Bəlkə də hər kəsin gözlədiyi kimi bitsəydi, o da adi kitablar sırasına daxil olardı. Əsərdə yaşadıqları hər şeyə rəğmən bir-birini sevməkdən vazkeçməyən iki sevgilinin ayrılma anı iki dəfə təkrarlanır, sadəcə baş qəhrəman dəyişir. Həm sevdiyinin, həm də özünün həyatını vaxtında verilməyən qərarla məhv edən İlqar üçün ən ideal sonluq seçilib. Əminəm ki, əsəri oxuyarkən Nailəyə nifrət edənlər çox olub, rəğbət bəsləməsəm belə onun yerində olmadan, qərarlarını mühakimə etmədən mənfi adlandırmaq düzgün deyil deyə düşünürəm. İnsan oxuyarkən özünü onun yerində təsəvvür etməkdən belə çəkinir, amma Nailə bütün bunları yaşayıb dözəcək və sonda qələbə qazanacaq qədər güclü xarakterə malik idi. Hər yolu ağılla düşünərək intiqamını alsa da, sonda öz hisslərinə məğlub olub. Və bunda yenə də İlqarın rolu böyük idi. Həyatında qərar qəbul etməkdə daim gecikən bu oğlan sonda həbsə gedib gərçəkləri öyrənsəydi, bəlkə də, ilk düzgün addımını atmış olacaqdı. Ancaq bu, zəif xarakterli, ətrafındakıların sözlərini daha əhəmiyyətli sayan biri üçün xoşbəxt sonluq ola bilərdi, əsər üçün yox...
     Müəllifin verdiyi mesaj oxucunu gələcəyə inamla baxmağa səsləyir: “Edilən hər pisliyin cəzası gec də olsa verilir, sadəcə ümidin sizi tərk etməsinə əsla izn verməyin.” Nailə gənc yaşlarından əzab dolu həyat yaşasa belə ürəyindəki ümid hər zaman onun yeganə dayağı idi. Əsərdə bəyəndiyim nüanslardan biri də “son” və “ümid”lə bağlı Varisin düşüncələri oldu. ‘Sonun sonu’ və ‘sonun başlanğıcı’ bu iki sevgilinin vəziyyəti üçün seçilmiş ideal ifadələrdir. Eləcə də ‘ümid’ və ‘ümidciklər’.. Oxuyarkən öz həyatımıza nəzər yetiririk; görəsən bizim həyatımızda hansı daha çoxdur: ümidlər yoxsa ümidciklər? Ümidlər inamdan, ümidciklər isə arzudan doğur..
     Yəqin ki, ümidlər. Bu da son... Sonuncu ölən ümidlərdir... Tətilin ilk kitabını bitirməyin sevincini yaşayıram. İndi isə Varisin digər əsərlərini oxumaq haqda düşünürəm.. Görəsən hansı biri bu kitabı oxuduğum zaman yaranan duyğuları yenidən hiss etdirəcək mənə??
     “Sonuncu Ölən Ümidlərdir” hiss etdirdiyi duyğular sayəsində 5 bal alır məndən...
      Hələ də oxumayanlar buraya -----> Sonuncu Ölən Ümidlərdir...
 Bir Ovuc Torpaq,   Yetmiş Yeddinci Gün haqqında fikirlərimi oxumaq istəyənlər buyursun ;)

13.07.2012     /     4 .03 a.m.

Hiç yorum yok: