30.04.2009 - ADNA faciəsi

     30.04.2009 - Bu tarix əsla unudulmayacaq!
     Artıq 4 il keçib, amma hələ də düşündükcə o dəhşətin təsirinin beynimizin, qəlbimizin dərinliyində qaldığını görürük.
     Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında (ADNA) təhsil almasam belə orada olan hər şeyi yaşamış kimiyəm. İnsan istəsə əgər başqalarının dərdinə şərik ola, onunla birlikdə acısını paylaşa, hiss edə bilər. Doğrudur, orada baş verənlər hər kəs üçün hələ də müəmma olaraq qalır, amma ən azından bu dəhşət qarşısında nə hisslər keçirdiklərini, həyəcanlarını, ağrılarını duymaq mümkündür tələbələrin.      4 il əvvəl ürəklərində imtahan həyəcanı, kursu bitirmə sevinci, qarşıda onları gözləyən magistr imtahanı üçün böyük ümidlər daşıyaraq adi bir gün kimi universitetə gələn tələbələr nə biləcəkdilər həyatlarının son səhərinə göz açdıqlarını, heç günlər deyil, bir saat sonraya qurduqları planların belə alt-üst olacağını...
      Mənə bu gün rəsmi matəm günü kimi tarixə düşən, hər il bir həftə əvvəldən haqqında danışılmağa başlayan günlərdən daha çox təsir edir. Səbəbi?? Heç özüm də dəqiq müəyyənləşdirə bilməmişəm. Variantlarım çoxdu: Bu dəhşətli terrora universitetdə təhsil aldığım müddətdə şahid olmağım, o günahsız gənclərin də bizim kimi böyük ümidlərlə, arzularla, həyat eşqi ilə gələcəyə baxan tələbələr olmağı, digər matəm günlərindən dəyərsiz bilinərək ildönümünün qeyd olunmaması bir kənara qalsın, haqqında belə məlumat verilməməsi...
       Bu günə laqeyd yanaşılması mənə çox pis təsir edir. İlin 360 günü konsert, toy, musiqi - hər şey olur, sadəcə bir gün bunlardan uzaqlaşmaq bu qədər mi çətindir?? Kanallarımızın gündəlik mənasız, intellektdən uzaq verilişlərindən bir günlük imtina edib ADNA'nı xatırlaması qeyri-mümkündür? 30 aprelin hər şey yolunda imiş kimi keçirilməsi, bu qədər gəncin həyata vida etdiyi tarixin tezliklə unudulması insanlıqdan kənardır. Bilmirəm, bəlkə də çox dərinə gedib duyğusal yanaşıram. Amma ən azından bir çoxunun bunları düşünməyini istərdim.
      Unutmayın sabaha zəmanət yoxdur. Heç nə bitmiş deyil, bu hadisənin təkrarlanmayacağına kimsə zəmanət verə bilməz... Və bu gün hər şeyi unudub əyləncəsinə davam edən şəxslər, sabah siz də onların yerində olmayacağınıza əminsiniz?? Bir daha düşünün! Haraya gedirik?? Bu münasibətlə, bu laqeydliklə nəyə doğru addımlayırıq?? Bu millətin deyil, insanlığın məhvidir!
      Bu gündə ən gülünc görünən cahil, şüursuz insanların ADNA'nı yad edənlərə 'Reklam edirsiz?' söyləməsidir. Terrorun da reklamı olar?? 20 yanvar, Xocalı faciəsi xatırlanan zaman televiziya, mətbuat reklam etmiş olur?? Artıq bu cahillikdən qurtulmaq lazımdır. Reklam olduğunu düşünən cahillər, biz xatırlamasaq, kim o günahsız insanları yad edəcək?
      Son sözüm... İstədiyiniz qədər unudun, üzərindən xətt çəkin, görməzlikdən gəlin, amma bu reallıqdır, əsla bu tarixi unudulmağa qoymayacağıq!! Siz konsertinizə gedə bilərsiz, biz - o günahsiz gəncləri, müəllimləri xatırlayan, yad edənlər özümüzə bəsik!!
(P.S. Bu yazım sərt oldu, amma daxilimdə keçirdiyim hissləri kağıza tökməliydim.)

30.04.2013     /     4.36 a.m.

Elxan Elatlı – Seçilmiş Cəza

      Artıq bir ilə yaxındır ki, Elxan Elatlıdan yeni bir şey oxumamışdım.. 2013-cü il üçün ilk detektiv əsər seçimim “Seçilmiş Cəza” oldu. Uzun zamandır məni bu qədər sarsıdan bir kitab oxumurdum. Sirlərlə, müəmmalı hadisələrlə dolu bir kitab.. Müəllifin məntiqini, yaradıcılıq qabiliyyətini yüksək səviyyədə nümayiş etdirdiyi bir əsər.. Oxucuda şok təsiri yaratmağa qadir kitablarından biri oldu mənim üçün “Seçilmiş Cəza”.

    Sadə ailə mövzusu ilə başlayan sonda isə içindən çıxılmaz bir vəziyyət alan bu gözəl əsər uzun müddət təsirindən çıxa bilməyəcəyiniz bir kitabdır. Hadisələr elə qurulub, elə incə-incə işlənib hazırlanıb ki, son səhifələrə qədər intizarda saxlayır oxucunu. Müəllifin hər yeni kitabını oxuduqca "Azərbaycanın ən gözəl detektiv müəllifləri" haqqında düşündüyüm zaman ağlıma gələn ilk isimin Elxan Elatlı olması daha da möhkəmlənir.

     Oxuyarkən əsərin əvvəlində qatilin kim olduğuna dair qəti bir variantımın olması məni sevindirdi. “Bir az da olsa, Qanbay Qasımlı kimi düşünməyə başlamışam”- dedim. Amma sonda qatilin tamamilə başqa birisi olduğunu görəndə  “Yox.. Mən bütün kitabları oxusam belə Qanbay Qasımlıya çata bilmərəm..” deyə düşündüm.. Çook çalışmam gerek çook :)

     Kitabda ailə, sevgi, güvən, dostluq, yalan, ədalət, ilk məhəbbət, peşmanlıq, fərqli seçimlər – bir sözlə, hər şeyə rast gələcəksiniz. Istər – istəməz qəhrəmanların yerində olduğunuzu düşünüb necə addım atacağınızı götür-qoy edəcəksiniz. Maraqla, həvəslə, səbirsizliklə oxuyub, əlinizdən qoymağı düşünməyəcəyiniz bir kitab olacağına əmin ola bilərsiniz.

      Oxuyarkən bunları düşündüm:

 İlk məhəbbət unudulmur deyirlər.. Amma ailəyə bağlılıq, həyat yoldaşına sevgi, hörmət bu hissin üstünü örtməyə məcbur edir insanı.. Keçmişi unutduğunu sanıb hər şeyi yoluna qoyaraq həyatına davam edərkən uzun illər əvvəl sənin üçün vazkeçilməz olsa da, indi qalaqlar altında gizlədiyin o “ilk məhəbbət”in anidən peyda olub böyük çətinliklərlə qurduğun ailəni məhv etməyə cəhd etsə, bu, səni nələrə vadar edə bilər?? Bax, bu zaman “İlk məhəbbət unudulmur!” ifadəsi anlamını itirir. Ilk sevdiyin, həyatının mənası saydığın, onsuz yaşaya bilməyəcəyini zənn etdiyin o insanın bir əzizinə zərər yetirməsi səni tərəddüd etmədən onu məhv etməyə yönəldə bilər. Saf, təmiz sevgiylə dolu bir ana qəlbinin hər zaman qoruma hissi də olur.. Və bu hiss səni narahat etdiyi zaman ağlına deyil, ürəyinin səsinə qulaq verirsən..

      Elxan Elatlıdan oxuduğum ilk əsərdir ki, qatili gönahlandırmaq olmur.. Bu da onu daha mükəmməl, orijinal edir. Oxuduğum müddətdə beynimdə yüzlərlə suallar yaranır və mən onlara cavab tapmaq üçün həvəslə səhifələri çevırməyə davam edirdim.. Bu il oxuduğum kitablar arasında öz fərqliliyi ilə seçilərək ən sevdiklərimdən oldu “Seçilmiş Cəza”. Hər zaman sevimli detektiv yazıçımın mənə “Arxalı Canavar” qədər təsir edəcək daha bir əsəri olacaqmı deyə düşünürdüm. Nəhayət bu sualıma da cavab tapdım.. :)

Sonda əsərdə çox bəyəndiyim bir fikri paylaşıram sizlərlə:

• Siz heç ədalətin dünyada qəbul olunmuş simvoluna fikir vermisiniz? Qollu tərəzi... Amma bu mənə indi gülünc görünür. Bəlkə də xırda məsələlərdə bu tərəzi müəyyən dərəcədə düz işləyə bilər. Ancaq əksər vaxtlarda yox. Məsələn, insanın mənəviyyatına toxunulanda, yaxud öldürüləndə ədalət necə bərpa oluna bilər?

Elxan Elatlının ən sevdiyim əsərlərindən birinə çevrilən "Seçilmiş Cəza" məndən asanlıqla 5 bal aldı.
Müəllifin yaradıcılığını yaxından izləmək, ən son xəbərlərlə tanış olmaq istəyirsinizsə, səhifəyə buyurun -----> Elxan Elatlı

18.04.2013       /     04:43 a.m.

Hermann Hesse - Demian

     Herman Hesse ilə ilk tanışlığım "Demian"la oldu. Bu kitabı sürünərək oxudum desəm yerinə düşər. Oxucuda maraq doğurmayan əsərlər hər zaman gec bitir. Nə olacağı, nə baş verəcəyi maraqlı gəlmədiyi üçün davam etməyə stimul olmur. Bu da mənim sadəcə bitirmək məqsədilə universitetdə, evdə tapdığım boş vaxtlarda oxuduğum bir kitab oldu.
      Bu əsəri bəyənməməyimdə avtobioqrafik xarakter daşımasından daha çox yazıçının düşüncələri, hadisələrə yanaşma tərzi mühüm rol oynadı. Oxuyarkən həyatda nə istədiyini bilməyən bir insanın uşaqlıq, gənclik xatirələri ilə qarşılaşırıq. Müəllifin həyat, sevgi, din, dünya ilə bağlı düşüncələrinin şahidi oluruq.
      Hermann Hessenin həyatını araşdırdığım zaman da onun müxtəlif sahələrdə işləməsi, ailəsinə münasibəti ilə həyatda dəqiq məqsədi olmayan, öz yolunu tapa bilməyən biri olduğu aydın oldu. Ağır həyat keçirən müəllif 15 yaşında valideynləri tərəfindən ruhi xəstəliklərin müalicəsi üçün yaradılan xəstəxanaya yatırılır. Xəstəxanadan çıxandan sonra həyatına davam edən Hesse ailə həyatı qursa, 3 oğul atası olsa da uğursuzluqlar onu rahat buraxmır. Oğlunun ölümü və həyat yoldaşının psixoloji xəstəliyinin təsiri nəticəsində depressiya mərhələsi keçirən yazıçı yaradıcılığa davam edir. Elə "Demian" da həmin dövrün məhsuludur. Bu avtobioqrafik əsər Hessenin daxili həyəcanlarını, təlatümlü dünyasını Emil Sinkler adlı bir oğlanın həyatı kimi qələmə almasını əhatə edir.

      Doğru deyilir, oxuduğunuz kitabı sevməsəniz belə ona sərf etdiyiniz zamanı vaxt itkisi hesab etməyin, çünki mütləq ondan bir şey qazanacaqsınız. Mənim də ümumi ideya diqqətimi cəlb etməsə belə bəzi fikirlərə maraqsız deyə bilmərəm. İki fərqli dünyanın müqayisəsi, bir şeyi ürəkdən istədiyin zaman onun reallaşması, yaradılan hər sənət əsərinin insanın daxili dünyasının təzahürü olması maraqlı nüanslar olsa da, insanı düşünməyə vadar etsə də, dinin səthi təsviri, "Abraksas" adlı Allah və şeytanı özündə birləşdirən bir varlığın mövcudluğu haqqında düşüncələr və bu varlığa uyğun olaraq edilən günahlara bəraət qazandırılması bəyənmədiyim fikirlərdən oldu.
      Kitab haqqında oxucuların ideyaları ilə tanış olduğum zaman bir çoxunun sevdiyi kitablar arasında yer aldığını gördüm "Demian"ın. Həqiqətən zövqlər müxtəlifdir. Deməli, bir çox insan özünə yaxın, düşüncə tərzinə uyğun nə isə tapa bilib bu kitabdan.
      Sonda kitabı bitirdiyimdə məndə yaranan fikir canlı süjet xəttinin olmaması, darıxdırıcı bir əsər, xatirələr toplusu təsiri bağışlamasından ibarət idi.
Bəyəndiyim fikirlərdən bəziləri:

• ~ Hamının yaranışı eynidir, lakin hər birimiz sonsuzluğun sıçrayışı, cəhdi olaraq öz şəxsi məqsədimizə yönəlirik. Bir-birimizi anlaya bilərik, amma hər kəs özünü izah edə bilər. 
• ~ İnsan həyatı onun özünə gedən yol, daha doğrusu, bu yola çıxmaq cəhdi, cığırıdır. Heç kəs sonadək və bütövlükdə özü ola bilməsə də, həmişə buna cəhd edib: kimisi kor-koranə, kimisi şüurla - bir sözlə, kim necə bacarıb. 
• ~ Bizim gördüyümüz şeylər elə özümüzdə olanlardır. İçimizdə daşıdığımız reallıqdan özgəsi yoxdur. İnsanların çoxu ona görə qeyri-real şeylərlə yaşayırlar ki, xarici təsvirləri reallıq kimi qəbul edirlər, daxili dünyalarını isə qımıldanmağa belə qoymurlar.

"Demian" məndən sadəcə 2 bal ala bildi...

14.04.2013     /     4.59 a.m.