Varis Yolçiyevdən daha bir kitab bitirdiyim üçün çox sevincliyəm. Bu müəllif qələminin gücü ilə mənə hər zaman zövq verir. Mövzu seçimləri, qəhrəmanlarının təlatümlü həyatlarının məharətli təsvirləri, onların qəlbinə incə toxunuşları ilə Varis bütün oxucularının qəlbini asanlıqla fəth edir. Bu müəllif təkcə istedadına görə deyil, oxucularına verdiyi dəyərlə də fərqlənir. Hər kitabının əvvəlində oxucu rəyləri ilə tanış olmaq bizlər üçün çox qiymətlidir.
O, sayılı yazıçılardandır ki, kitabını oxumadan əvvəl hələ uzun müddət təsirində qalacağımı bilirəm. Yeni bitirdiyim “Əzilmiş Fotoşəkillər” də bunu sübut etdi. Qısa müddətdə oxuduğum bu kitab mənə film qədər təsir edən əsərlər sırasına daxil oldu. Yazıçı o qədər gözəl yazır ki, insan oxuyarkən istər-istəməz özünü qəhrəmanların yerinə qoyur. Bəzən sevinir, bəzənsə hisslərinə hakim ola bilməyib göz yaşlarına boğulur. Oxuduğu müddət ərzində obrazların həyatının bir parçasına çevrilir.
Varisin ilk qələm təcrübəsi kimi sarsıdıcı həyat hekayəsi olan “Əzilmiş Fotoşəkillər” səhvlərlə məhv edilən talelərdən bəhs edir.. Əsərin əsas qəhrəmanlarından İlahəni “Sonuncu Ölən Ümidlər”in əsas qəhrəmanı Nailəyə bənzətdim müəyyən məqamlarda. Ancaq İlahə digər qadın obrazı qədər ümidsiz halda olmasa belə ondan daha zəif davranaraq “Bu da son!” deyib geri dönülməz bir yolu – intiharı seçir.
“Əzilmiş Fotoşəkillər” yalnızca mövzusu ilə deyil, ədəbiyyata gətirdiyi yeniliyi ilə də diqqəti cəlb edir. Bədiiliklə publisistikanın sintezi... Varisi əsərlərinə xüsusi yanaşma tərzinə görə, hər zaman yeniliyə can atdığına görə təqdir edirəm. Hər kitabında yeniliklərlə qarşımıza çıxaraq həm ədəbiyyatda, həm də qəlbimizdəki yerini dərinləşdirir.
Hər zaman insanların nə hisslər keçirərək intihara doğru addımladığı məni maraqlandıran mövzulardan olub. Bu kitab sayəsində bədii bölümlərlə insanların həyatı, nöqsanları, zəiflikləri, mənəvi sarsıntıları və intahara gedən yolları ən incə detallarına qədər oxuyur, puplisistik hissələrlə isə intiharın psixoloji tərəfləri, alimlərin müxtəlif fikirləri, həyatda bu yolu seçmiş bəzi insanlar barədə məlumatlar əldə edirsən. Bu yeni tərzlə axtardığım bir çox suallara cavab tapa bildim.
Əsərdə şahidi olduğumuz həyat hekayəsi haqqında düşündüklərimi isə belə ifadə edərdim.. Ümidsizliyin bürüdüyü İlahə mübarizə aparmaq əvəzinə ən sonuncu “çıxış yolu”nu seçir.. Yaşadığı hadisə çox ağır olsa da, sevgisiylə və sevdiyi ilə bərabər bunun öhdəsindən gələ bilərdi deyə düşünürəm. Ən azından hər şeyi yoluna qoymaq üçün cəhd etmək mümkün idi. Ancaq yenə də qəhrəmanımıza haqq qazandırmamaq da mümkün deyil. Elə şəraitdə, həyatdan ümidini hər keçən günü daha da üzür, yorğunluqla, bütün dar fikirli insanlarla mübarizə aparırdı. Pulu sevgidən yüksəkdə görən şəxslərə inad ailəsinə, eşqinə bağlı idi. Evlilikdən əvvəlki günləri üçün darıxsa da, sevdiklərinin yanında olmadığı həyat ona ağır gəlsə də, əsla sevdiyi Ramili yarı yolda qoymaq haqda düşünməmişdi. Amma sonda hər şeyi yarı yolda qoymağa məcbur oldu.. Başqa bir yolu seçib həyatına davam etsəydi belə sevdiyi insanın gözlərinə əvvəlki İlahə kimi baxa bilməyəcəkdi, o gözlərdə hər zaman nə isə bir hüzn axtaracaqdı. Ramilin sevgisindən bir damla əskilməsi belə onun üçün ölümə bərabər bir hiss olacaqdı. Və sonluq..
Hekayənin, həyatın və kitabın sonu.. Varisi hər zaman əsərlərinə mükəmməl sonluq seçdiyi üçün də çox bəyənirəm. Sonda bütün bu yaşananlara səbəb olan qəhrəmanımız Rza da günahını anlayır və etdiklərinin günahını çəkdiyini düşünərək intihar variantını seçir. Səbəbləri və metodları fərqli olsa da, hər ikisinin çarə olaraq gördüyü yol eyni olur.. İlahədə ümidsizlik, Rzada isə vicdan əzabı...
Kitabı bəyənməyimdə ən mühüm amil təkcə zövqlə oxunmağı deyil, eyni zamanda maarifləndirici olmasıdır. İntihar, onun səbəbləri, növləri, tarixi, bu yolu seçənlərin keçirdiyi hisslər, istifadə metodları, müxtəlif müəlliflərdən fikirlər və ən əsası bu haqda görülən tədbirlər haqqında geniş məlumatı əks etdirən bir mənbədir “Əzilmiş Fotoşəkillər”.
Və şeir parçaları... Poeziya sevən biri olaraq müəllifin yeri gəldikcə şeirlərdən istifadə etməsini isə yüksək qiymətləndirirəm. “Əzilmiş Fotoşəkillər” 5 bal alaraq tez bir zamanda bəyəndiyim kitablar sırasında yerini aldı, müəllif isə en sevdiyim yazıçılar siyahısında hər zamankı yerini qoruyur.
